Kan Aanwezig zijn in de Natuur een leerproces zijn voor dit tijdsgewricht?
De schade aan biodiversiteit ligt onder het vergrootglas van onze beschavingscrisis. Het beeld toont een onvermijdelijk resultaat van de productieve, culturele en koloniale economische dynamiek van geïndustrialiseerde samenlevingen. Het tempo van de schade beweegt zich uit fase met het vermogen van de planeet voor een goed ecologisch evenwicht.
We beleven een crisis van waarnemen en Aanwezigheid en een voortdurende verslechtering van de gezondheid van populaties, gemeenschappen en ecosystemen van àlle levende wezens. Oók van de mensen. Het is te wijten aan onthechting of ontkenning van de Natuur in onszelf. Of van het feit dat we allemaal deel uitmaken van een levend organisme – het Web of Life.
Dolen
De Nederlandse campingeigenaar in Zweden adverteert met een life changing experience: je kan op een gammel vlot een kalm stromende rivier af dobberen. Voor € 8 krijg je in een coolbox een lunch mee. Na een paar uur komt hij je stroomafwaarts weer ophalen. Natuurlijk kan je onderweg dan de life changing experience ondergaan.
Een dag later zie ik een vlot met een wolk van harde muziek voorbij drijven. Met biertjes in de hand beleven een aantal dan hun life changing experience. Ik ben getroffen door de peilloze leegte. Dolen in de Natuur zonder er in Aanwezig te zijn. Selfies, filmpjes, waar ben je?
Oefenen
Onderweg op mijn bankje in Värmland lijkt het allemaal zo eenvoudig. De noodzaak om onze manier van bestaan op deze planeet opnieuw te beoordelen is overduidelijk. Het spoort ons aan om de aangeboren en diepgaande verbinding die we hebben met de Aarde en het zelfgenezend vermogen van dit netwerk waartoe we allemaal behoren te hervinden. Het vereist stilte, vertragen, onze zintuigen openen en Aanwezigheid oefenen. Naar huis gaan naar de Natuur, naar binnen en naar buiten.
De inzichten tijdens mijn jarenlange vindtocht leiden iedere keer weer tot nieuwe Uitnodigingen om mee te reizen op deze weg naar huis in de Natuur. Dit najaar bijvoorbeeld gaan we weer wandelen, EarthTalk, om Aanwezig zijn te oefenen. Aanwezig zijn in de Natuur, een leerproces.
Het grootste geschenk dat je kunt geven is absoluut Aanwezig zijn.
Joanna Macy
Geïntegreerde volwassenheid
Meer dan ooit moeten we wortel schieten, zien en kijken, voelen. Opnieuw verbinden met de essentie en de Heiligheid van het Leven zelf. Het betekent begrijpen dat er een manier van leven is die moet worden erkend en geïntegreerd in het patroon van keuzes die we maken. Arne Naess, de Noorse natuurfilosoof, benadrukt in zijn Deep Ecology practice het concept van ‘geïntegreerde volwassenheid’. Je kan dat begrijpen als het bewustzijn van zichzelf voorbij het ego, naar een sociaal, metafysisch en ecologisch zelf. Dit grensverleggen herken ik in Emergent Dialogue. Geïntegreerde volwassenheid leidt ons naar a new ground of culture. Een nieuw fundament van samenleven.
Waarnemen
Door het openen van onze acht zintuigen kan je leren ontvangen en bewust oefenen van wat ik noem ‘medelevend luisteren’. Medelevend luisteren betekent dat je je mentale ritme vertraagt en Ruimte maakt voor de ander, het diverse, het nieuwe èn voor onszelf. We verbreden de innerlijke ruimte, van aandacht voor de behoeften van andere wezens en voor ons potentieel voor wederkerigheid. Door medelevend luisteren gaan we de Tussenruimte onderscheiden die het Web van Leven vitaliseert.
Ontvankelijkheid
En het is vanuit deze ontvankelijkheid en zintuiglijke waarneming dat ik mijn wandeling hervat. De lucht is vochtig tussen de bomen en langs het meertje zoemen enkele mugjes. Ik verdraag ze een moment op mijn huid. Het kietelt maar ze hebben geen zin om mij te prikken. De bosbodem is één en al leven, geen plekje is onbegroeid. De plukken heide bloeien en de bosbessen zijn rijp. De geur van paddenstoelen hangt tussen de bomen, waar zijn ze? Het korstmos spiegelt de netwerken van ecologische verbindingen. Van uitreiken naar elkaar. De talloze kleuren groen, de immense Stilte en Nu-heid, ik raak ervan in vervoering. De Heiligheid van de Natuur is ondeelbaar magisch en onnoembaar.
Ik neem deel aan dit ecosysteem en voel in mijn hart de rimpeling van zoveel stemmen en geschenken van al het Leven dat hier Aanwezig is. Ik denk dat degenen die de heilzame kracht van bossen en de Natuur onderzoeken, meer kans hebben om verliefd te worden op de meer-dan-menselijke wereld. En eenmaal verliefd, meer geïnteresseerd raken in hoe deze Liefde hun leven vorm kan geven en zich kan manifesteren. Net zoals de Vreugde en het Verdriet dat ermee gepaard gaat. Dat is wat Being Alive voor mij betekent. Aanwezig zijn in de Natuur, een leerproces om de Liefde te hervinden.
The best place in the World is the here and now.
Gilberto Gil
Verder lezen:
Arne Naess & Per Ivar Haukeland: Life’s Philosophy, Reason and Feeling in a Deeper World
