“We geven geen les over wat we weten, maar over wat we aan het onderzoeken zijn.
Het gaat niet om discussie over dingen.
Het is al moeilijk genoeg alleen het probleem te begrijpen dat iemand opzet en hoe die dat opzet.
Alles wat je zou moeten doen is het probleem verkennen, rondspelen met de termen, er iets aan toevoegen, het aan iets anders relateren, nooit het bediscussieren”  (Gilles Deleuze)

Herinnering

Dialoog is meer luisteren dan spreken. Dat herinner ik mij van mijn allereerste dialoog. Het was tijdens de Dag van de Dialoog in Rotterdam. We zitten in een groepje van negen mensen en spreken samen over ‘Erbij horen’. Iedereen deelt één voor één een ervaring wanneer je ervaart dat je erbij hoort of juist niet.
Wat mij opvalt, is dat er direct gelijkwaardigheid ontstaat. Ondanks dat ons groepje heel divers is. Iedereen is bereid om open naar elkaar te luisteren en er is geen sprake van gelijk willen krijgen of van winnen of verliezen. We luisteren heel aandachtig naar elkaar. Ook als ik een afwijkende mening heb, durf ik dat hier te zeggen. Het gesprek verloopt heel langzaam, wat ik erg prettig vind. Dan kan ik in alle rust laten opborrelen wat zich meldt bij mij om te delen. Omdat er zoveel respect is voor elkaar durven we ook onze gevoelens te delen.

Weldaad

Wat een weldaad tussen al dat debat, die oppervlakkige gesprekken en de grimmige ‘emo-goot’ van de social media. Dit is een context waarin je ‘gezamenlijk een vraag onderzoekt door aandachtig te luisteren, ervaringen te delen en te reflecteren op de inzichten‘ (bron: Leerweg Dialoog). Het is een context zonder haast, zonder oordeel en zonder onderhandelen. Het is luisteren en beluisterd worden.

Methodiek

Een Dialoog wint aan kwaliteit wanneer je een methodiek gebruikt. Zelfs de meest ‘ongestructureerde’ Dialoog kent een methodiek. Bij de methodiek geld voor mij een minimale structuur voor een maximale stroming. Niet meer structuur dan nodig, de structuur moet diendend zijn en zéker geen doel op zich.

Vormen van Dialoog

  • Appreciative Inquiry – op zoek naar de best practice. We onderzoeken samen de ‘hoe-vraag’. Een methode om ideeën op te halen en om in actie te komen. Methodiek die door Nederland in Dialoog is ontwikkeld en verfijnd;
  • Socratisch gesprek – onderzoek van concepten, ideeën en overtuigingen op basis van de persoonlijke ervaring en betekenis. Concepten waarvan iedereen denkt dat we daar dezelfde inhoud aan geven, kunnen misverstanden geven. ‘Duurzaamheid’ is zo’n woord. Concepten zijn vaak waarde-geladen. Het loont de moeite om dat van elkaar helder te krijgen voor wederzijds begrijpen.
  • Check-in-Wave – een tool uit de methode deep democracy die is ontwikkeld in coronatijden om mensen te ondersteunen bij de uitdagingen die ze ervaren op emotioneel vlak. Tijden als deze maken ons onzeker, angstig, we voelen ons soms alleen, in de war. Anderzijds ontdekken we ook dat we blij worden van eenvoudige dingen en ontdekken we de Natuur. Al deze ervaringen zijn welkom in onze Check-In-Wave. We creëren een Golf van Verbinding.
  • Emergent Dialogue – is een vorm van Dialoog die een andere manier van samen denken en in gesprek zijn onderzoekt. Hoe nemen we deel aan het gesprek? Vaak nemen we onszelf als uitganspunt, met onze eigen ideeën en gedachten. Het is nog niet zo makkelijk om radicaal open en radicaal nieuwsgierig deel te nemen aan een gesprek. Het is wèl de manier om de Tussenruimte te verkennen: datgene wat tussen ons is, om ons heen is en waar wij een onderdeel van zijn. In Emergent Dialogue onderzoeken we een new ground of culture, een nieuw fundament voor onze samenleving. We ervaren en spreken vanuit het verschil tussen ‘mij’, ‘ik’, ‘wij’ en ‘groter wij’.
  • Deep Democracy – methodiek om op basis van het horen van alle stemmen tot een besluit te komen. Kenmerkend is dat het toevoegen van de minderheidswijsheid een grote rol speelt om gedragen besluiten te nemen.

Samen leren en onderzoeken

Samen praten en onderzoeken in een groep is bijzonder leerzaam. Je leert vaardigheden, die ook in je dagelijks leven van grote waarde zijn.
Je leert gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen voor het onderzoek wat we doen, je leert luisteren met onverdeelde aandacht, je durft twijfelen en open te bevragen, om verheldering te vragen en om op een vriendelijke, eerlijke en duidelijke manier kritisch te zijn.
De vitaliteit van de gespreksgroep groeit naarmate je sàmen nadenkt èn ook individueel helderder gaat nadenken. Zo versterken we elkaar en het proces. Vitaal Samenwerken noem ik dat graag.
De kracht van de Dialoog zit in het besef, dat we geen debat voeren: er is geen winnaar of verliezer. We beleven een gemeenschappelijk denkproces met aandacht en respect voor alle meningen en twijfels van de deelnemers. Het spannendst om te leren is geduld en het opschorten van je oordeel. Dialoog is immers meer luisteren dan spreken. Ruimte houden, zodat er iets geheel nieuws kan verschijnen. Nieuw Denken.

Meedoen?

  1. tijdens de coronatijd 2020/21 organiseerde ik Online Dialogen in Coronatijd rond thema’s die speelden in deze periode van afbraak van sociaal weefsel. We bogen ons oa over de thema’s Afstand, Veerkracht en Neutraliteit. Na de jaarwisseling over In Beweging komen, Gezamenlijkheid, Nieuwsgierigheid, Ontwrichting en Verbinden in veranderende tijden.
  2. Vanaf de lente-equinox ben ik gestart Dialoog in de Duinen, wandelend in de Duinen één-op-één Dialogen rond het thema Verbinden in veranderende tijden.
  3. Vanaf september 2021 boden we geregeld een check-in wave aan om mensen te ondersteunen tijdens coronatijd met de intense emotionele ervaringen die zij beleven.

Wil je op de hoogte zijn van actuele initiatieven en mogelijkheden? Meld je dan aan om mijn blog mee te lezen (in de footer). Daar lees je ook de blogs nav de Dialogen die we voerden.